1- استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران 2- دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی گرایش تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه تهران ، moghadam1404@yahoo.com
چکیده: (4123 مشاهده)
چرایی عدم پذیرش اسلام از سوی اکثریت مردم مکه پس از 13 سال تبلیغ پیامبر، از موضوعاتی است که اندیشه‌ورزان حوزه دین، سیاست و تاریخ را به خود مشغول داشته است. در گونه‌شناسی کلی نظریه‌های این باب، برخی جمود فکری، عنصر جاهلیت و بت‌پرستی و یا ساختار و سنت‌های قبیله‌ای و برخی شرایط اقلیمی را مورد تاکید قرار داده‌اند. پژوهش حاضر درصدد است با توصیف و تحلیل زمینه‌های ساخت انحصار به پاسخ مطلوب دست یابد. نقش بی‌بدیل قدرت اقتصادی به‌عنوان پشتوانه انحصارگرایی، و تسری این مسئله در ابعاد سیاسی اجتماعی و گزارش‌های همسو، قراین نظریه مختار است. انحصارگرایی در این جامعه، علاوه بر ایجاد نظام طبقاتی، وضع و اجرای قوانین را نیز در اختیار اعضای این حلقه انحصاری قرار می‌داد. طبقه‌ای که پذیرش محتوای دعوت پیامبر، به منزله قبول خطا در خودبرترانگاری و شکسته شدن حلقه انحصاری آنها بود.
