سیادت و قدرت سیاسی مکه در آستانه ظهور اسلام به صورت پیرسالاری (جنتوکراسی[1]) بود و شیوخ خاندانهای قریش در برخورد با مسائل و مشکلات پیش آمده در دارالندوه اجتماع میکردند. مواجهه آنان با رسالت پیامبر(ص)، بارها سران قریش را به تشکیل شورا و بررسی راهکارهای مقابله با نفوذ اسلام کشاند. اظهار نظرها، نحوه برخوردها به صورت کلامی و عملی، اختلاف و دستهبندی سران و بزرگان قریش، نشان میدهد که آنان در موارد متعددی در برخورد با پیامبر(ص) اشتراک نظر نداشته و دچار اختلاف و واگرایی میشدند. مقاله پیشرو قصد دارد ضمن نشان دادن همگرایی و واگرایی سران قریش در برخورد با پیامبر(ص)، با ارائه شواهد و دادههای تاریخی به تحلیل و واکاوی آنها نیز بپردازد. به نظر میرسد برخوردهای سران قریش با پیامبر(ص) در مواقعی که به صورت مذاکره و مسالمتآمیز انجام میشده از همگرایی و در مواقعی که به اعمال فشار، خشونت، محدودیت و یا نبرد میانجامیده از واگرایی بیشتری برخوردار بوده است.