1- دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، گرایش تاریخ و تمدن اسلامی. (نویسنده مسئول) ، m_kermani87@yahoo.com 2- استاد گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 3- استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی.
چکیده: (1909 مشاهده)
وضعیتشناسی امروزین ما از مقوله علم، خصوصا در راستای سیاستگذاریهای علم، نیازمند نسبتسنجی علمشناسی قرآنی با علمشناسی ِجهانعلمهای تمدن اسلامی به عنوان تجربه تاریخیمان در علم است. نوشتار حاضر با تمرکز بر سیالیت واکنشی ـ تجدیدی علم بهعنوان گونهای از سیالیت علم، کوشیده است تا میان قرآن و جهانعلم سنتی بهعنوان یکی از ماندگارترین جهانعلمهای ِتمدن اسلامی، این نسبتسنجی را سامان دهد. فرآیند کلی پژوهش شامل اکتشاف، پردازش، تطبیق و مقایسه است و منطق پردازش، ترکیبی از استقراء نمودهای مسلّم و کاوشهای منطقی است. یافتههای پژوهش، گویای آن است که جهانعلم سنتی، در اینگونه از سیالیت علم، با قرآن، واگرایی دارد. قرآن هردو گونه علم ِظرفپذیر و ظرفناپذیر را به رسمیت شناخته و بر دوگانه ماهیت ثابت و سیال علم تاکید دارد. درحالیکه در جهانعلم سنتی، علم ِظرفپذیر به رسمیت شناخته نشده و همواره تلقی ثابتی از ماهیت علم بر آن احاطه داشته است.