:: دوره 13، شماره 46 - ( بهار 1401 ) ::
جلد 13 شماره 46 صفحات 110-91 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل نظریه‌ انتقال فناوری زرین‌فام شیشه روی سفال بر مبنای رساله «الدرّه المکنونه» و نخستین آثار تاریخی موجود
شهریار شکرپور 1، عباس اکبری2 ، سید محمد میرشفیعی3
1- استادیار گروه هنرهای اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز. (نویسنده مسئول) ، sh.shokrpour@tabriziau.ac.ir
2- دانشیار گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه کاشان.
3- دانشجوی دکتری رشته هنر اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
چکیده:   (1497 مشاهده)
طبق نظریه انتقال فناوری زرین‌فام از شیشه روی سفال، تکنیک زرین‌فام در قرن دوم ق ابتدا توسط شیشه‌گران در مصر به کار گرفته شده و سپس این فناوری به‌تدریج از مصر به سوریه، عراق و ایران منتقل و توسط سفالگران عراقی در قرن سوم ق بر روی سفالینه‌ها انتقال داده شده است. از طرفی رساله «الدرّه المکنونه» تألیف جابر ابن حیان در قرن دوم ق نگاشته شده و مشتمل بر دستورالعمل‌های متعدد در خصوص زرین‌فام است. بنابراین در این پژوهش، به تحلیل نظریه‌ فوق و تطبیق آن با رساله «الدرّه المکنونه» پرداخته خواهد شد. یافته‌ها نشان می‌دهد انتقال زرین‌فام از شیشه روی سفال هم‌راستا با دستورالعمل‌های رساله بوده، بدین معنا که فناوری زرین‌فام ابتدا توسط شیشه‌گران ابداع و سپس سفالگران نیز از آن الگوبرداری کرده‌اند. اما نتایج پژوهش و تحلیل تاریخی رساله، تطابق با نظریه‌ فوق را در بُعد مکانی مورد تأیید قرار نمی‌دهد.
واژه‌های کلیدی: شیشه زرین‌فام، سفال زرین‌فام، خاستگاه زرین‌فام، الدرّه المکنونه، جابر ابن حیان.
متن کامل [PDF 476 kb]   (283 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: تاریخ هنر و معماری
دریافت: 1400/3/20 | پذیرش: 1400/6/14 | انتشار: 1401/4/1


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 46 - ( بهار 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها