:: دوره 6، شماره 20 - ( پاییز 1394 ) ::
جلد 6 شماره 20 صفحات 98-71 برگشت به فهرست نسخه ها
علم الحیل در دوره افول تمدن اسلامی تصحیح و بررسی بخش فواره‌های کتاب «الطُرُق السَّنیه فی الآلات الرُوحانیه»
ایرج نیک‌سرشت 1، سعید نظری2
1- پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران ، nikseresht@ut.ac.ir
2- دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)
چکیده:   (3747 مشاهده)

یکی از موضوعاتی که دانشمندان علم الحیل (معادل تقریبی مهندسی مکانیک) به آن پرداخته‌اند، طراحی فواره‌هایی است که به‌طور خودکار و در فواصل زمانی مشخص تغییر شکل می‌دهند. سه نمونه از این‌گونه فواره‌ها، در کنار یک فواره بدون تغییر شکل، در کتاب الطرق السنیه فی الآلات الروحانیه تألیف تقی‌الدین محمد بن معروف ملقب به راصد (م. 993 ق / 1585 م)، دانشمند بزرگ قرن دهم هجری و منجم‌باشی رصدخانه استانبول آمده است. از این کتاب تنها یک نسخه برجای مانده که در سال 1976 م در حلب به صورت فاکسی میله چاپ شده است. در مقاله حاضر ضمن بازسازی سه‌بعدی اشکال فواره‌ها با نرم‌افزار 3D MAX، طرز کار و نکات مربوط به آنها شرح داده شده است. در پیوست مقاله نیز تصحیح و ترجمه بخش مربوط به فواره‌های کتاب تقی‌الدین آمده تا مورد استفاده محققان و علاقه‌مندان قرار گیرد.

واژه‌های کلیدی: علم الحیل، تقی‌الدین محمد بن معروف، الطرق السنیه، فواره.
متن کامل [PDF 571 kb]   (805 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشی | موضوع مقاله: تاریخ علوم
دریافت: 1393/10/29 | پذیرش: 1394/4/24 | انتشار: 1395/12/19


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 6، شماره 20 - ( پاییز 1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها