AU - Mahmoudi, Vahid AU - Ibrahim, Alireza TI - A Critical Review of the European Travelogues Reports on the Sufis of the Safavid Era PT - JOURNAL ARTICLE TA - maaref-tarikh JN - maaref-tarikh VO - 10 VI - 35 IP - 35 4099 - http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-965-fa.html 4100 - http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-965-fa.pdf SO - maaref-tarikh 35 AB  - گزارش­ سیاحان اروپایی دربارۀ تصوف دوران صفویه، از آن جهت که فارغ از الزامات تاریخ‌نگاری رسمی نگارش یافته­اند، جزئیاتی بدیع و ارزشمند را در بردارند. این مقاله که با شیوۀ توصیفی-تحلیلی تألیف شده، می‌کوشد تا گزارش سیاحان را در مقایسه با آثار مخالفان، موافقان و پژوهشگران تصوف ارزیابی کند. نتیجه این که سیاحان به سبب اقامت محدود و مسیرهای مشخص، صوفیان بسیاری از مناطق ایران را ندیدند و لذا توصیفات آنها جامعیت ندارد. گزارش سیاحان عموماً نشانگر رویارویی مستمر دراویش نعمتی- حیدری، انزواطلبی و لاابالی‌گری بعضی صوفیه، و وابستگی شماری از آنان به حاکمیت است. گردآوری وجوهات از رهگذران و اظهار کرامات نیز از جمله رفتارهای صوفیه­‌اند که اغلب مورد پیش‌داوری و تعمیم سیاحان قرار گرفته‌اند. بعضی خدمات صوفیه به جامعۀ شیعی و محبوبیت اولیای تصوف نزد مردم نیز مورد توجه سیاحان بوده است. البته تناقض‌هایی در گزارش سیاحان وجود دارد که احتمالاً ناشی از ذهنیت اروپایی و یا جهت‌دهی مترجمان است. CP - IRAN IN - LG - eng PB - maaref-tarikh PG - 33 PT - YR - 2019