AU - Ghorban Nejad, Parisa AU - Ayari, Nasser TI - A Comparative Study of the Narration of Muslim Travelers from the Kaaba and Masjid al-Haram (8-3 centuries AH) PT - JOURNAL ARTICLE TA - maaref-tarikh JN - maaref-tarikh VO - 10 VI - 37 IP - 37 4099 - http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1080-fa.html 4100 - http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1080-fa.pdf SO - maaref-tarikh 37 AB  - مسجدالحرام و کعبه پیش از اسلام و پس از آن به سبب حدوث بلایای طبیعی و غیرطبیعی بارها مورد بازسازی قرارگرفته و تغییرات کلی و جزیی در ابعاد آن صورت پذیرفت و تا نیمه دوم قرن دوم قمری گسترش حداکثری یافت. اما درخصوص اینکه از قرن سوم تا هشتم قمری چه تغییراتی در بنای آنها حاصل شد و کدام متغیرها در آن دخیل بود، گزارش جهانگردان می‌تواند اطلاعات دست اولی را در اختیار قرار دهد. یافته‌های قابل تطبیق شامل گزارش‌های سیاحان است که پژوهشگر با رعایت ترتیب زمانی آنها را مقایسه و نتایج حاصل را در ابعاد مسجدالحرام، حجراسماعیل، مقام ابراهیم وکعبه گزارش نموده است. نتایج حاکی از تشابه تقریبی در گزارش‌ها، تغییرات کمی محدود و تحول کیفی و هنرمندانه در بناهاست، اما تفاوت روایت‌ها، متاثر از دیدگاه‌های متمایز و فضای فرهنگی حاکم بوده است. مقاله حاضر به روش توصیفی تحلیلی همراه با مطابقت داده‌ها سعی دارد گزارش جهانگردان مسلمان را در خصوص بناهای مذکور واکاوی و مطابقت نماید. CP - IRAN IN - LG - eng PB - maaref-tarikh PG - 53 PT - YR - 2020