1- استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران. (نویسنده مسئول) ، Savagheb.j@lu.ac.ir 2- دکترای تاریخ اسلام گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران. 3- استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.
چکیده: (1015 مشاهده)
ایالت جزیره در سده‌های نخستین اسلامی از کانون‌های فعالیت‌های علمی و فرهنگی در نهضت ترجمه و حضور عالمان و بزرگان علمی و فرهنگی مسلمان سنی و شیعه در شهرهای این ایالت بود. با حضور جمعیت زیادی از شیعیان و سادات و علویان در جزیره که بخشی از ترکیب جمعیتی آن را تشکیل می‌داد و شکل‌گیری دولت‌های شیعی، فعالیت‌های علمی و فرهنگی شیعی در این ایالت نیز رونق گرفت. با وجود این جریان شیعی در جزیره، یک کانون مهم علمی و فرهنگی و یک مکتب شیعی خاص در یکی از شهرهای این ایالت شکل نگرفت. چرایی این موضوع پرسشی است که در این مقاله، علل آن همراه با جایگاه علمی و فرهنگی تشیع در جزیره، با رویکرد توصیفی- تحلیلی، بررسی و تبیین می‌شود. یافته پژوهش نشان می‌دهد که تشیع در جزیره یک جریان فعال و تا حدی گسترده است؛ اما به دلیل شرایط سیاسی و مذهبی موجود، ضعف عملکردی عالمان و حکام محلی شیعی، یک کانون درخشان علمی و فرهنگی و مکتب شیعی خاص جزیره ظاهر نشد.
Thawaqib J, Rezaei R, Rahmati M. The Scientific and Cultural Status of Shia in the Province of Jazirah (2nd-7th centuries AH / 8th-13th centuries AD). - 2025; 15 (57) :7-42 URL: http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-2165-fa.html
ثواقب جهانبخش، رضایی رؤیا، رحمتی محسن. وضعیت علمی و فرهنگی شیعه در ایالت جزیره (سده‌های 2-7 ق). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 1403; 15 (57) :7-42
