فضلالله بن روزبهان (د,۹۲۷ ق) از مورخانی است که در اندیشه تاریخنگاری اسلامی - ایرانی جایگاه ویژهای دارد. پرداختن به تاریخ از منظر یک فقیه محدث که همواره میان ذهن آرمانگرای خود و وقایع موجود در جامعه در نوسان بود، موجب نگرش خاص او به تاریخ شده است. این مقاله با هدف پرداختن به بررسی ویژگیهای تاریخنگری خنجی و تأثیر آن بر تاریخنگاری او با تکیه بر عالم آرای امینی و دیگر منابع کمکی نوشته شده است. یافتههای پژوهش بیانگر این است که معرفت تاریخی مؤلف با توجه به چارچوبهای ذهنی و شرایط سیاسی و اجتماعی زیستگاهش بر اساس مؤلفههایی همچون نگرش دینی (تأویلگرایی و تقدیرگرایی)، نگرش فرقهای و کلامی، نگرش انتقادی، اخلاقمحوری و نخبهگرایی و بینش سیاسی- اجتماعی، همراه با رویکردهای روایی و تحلیلی - انتقادی استوار است.