1- دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی. 2- استادیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی و مدرس دروس معارف اسلامی. ، hatami@hum.ikiu.ac.ir
چکیده: (2981 مشاهده)
یکی از مهمترین موضوعات مورد بررسی در عصر فتوحات و سده‌های نخستین اسلامی در ایران، وضعیت اقلیت های دینی و نوع مواجهه مسلمانان با آنان بود. قرآن با تأکید بر مفهوم «اهل کتاب»، تکلیفِ چگونگی مواجهه مسلمانان با یهودیان، مسیحیان، صائبین و با تفسیری که از این مفهوم شد با زرتشیان را مشخص نموده بود. اما زمانی‌که در جریان فتوحات، فاتحان مسلمان به شرقی‌ترین نواحی ایران رسیدند، با بودیسم مواجهه شدند. آیینی که برای آنان کمتر شناخته بود و بنابراین تا آن هنگام برای آنان مشخص نبود که چگونه و بر مبنای چه نوع احکام فقهی می‌بایست با بوداییان مواجهه شوند. بنابراین در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که مسلمانان چگونه و بر چه مبنایی توانستند روابط خود را با بوداییان تنظیم کنند. بر مبنای یافته‌های پژوهش تلقی نخستین مسلمانان از بودیسم آیینی مشرک و بت‌پرست بود و آنان بر مبنای همین تلقی برخوردهای خشن و بدون تسامحی با بوداییان داشتند. اما در ادامه، ضرورت‌های حکومت نوپای مسلمانان در این مناطق موجب تغییر نگرش آنان نسبت به بودیسم شد. به گونه‌ای که با بوداییان همان معامله‌ای صورت گرفت که با اهل کتاب صورت گرفته بود.
