دانشآموخته دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجفآباد، گروه تاریخ، اصفهان، ایران. ، m.khazaili@yahoo.com
چکیده: (2285 مشاهده)
طبقهبندی علوم به عنوان موضوعی روششناسانه به معرفتشناسی علم و ترسیم هندسه علم در تمدن اسلامی کمکمینماید. ضرورت طبقهبندی علوم در تمدن اسلامی با هدف ترسیم هندسه علم برای توسعه علمی و تمدنسازی به دنبال نهضت ترجمه برای مسلمانان هویدا گشت. جابر بن حیان در زمره اولین دانشمندانی بود که پیش از تکوین و تثبیت علوم یونانی به طرح طبقهبندی علوم پرداخت. طبقهبندی دوگانه وی از علوم و رعایت سنت قرینهسازی آن پیش از تثبیت علوم یونانی و سنت ارسطویی، این فرضیه را مطرح میسازد که تقسیمبندی دوگانه علوم که توسط دانشمندان دورههای بعدی متاثر از سنت ارسطویی دنبال شد؛ پیش از تثبیت سنت ارسطوی به عنوان سنجهای مشخص در طرح جابر بن حیان رعایت شده است. این نوشتار ضمن بررسی احوال و اندیشههای جابر بن حیان، به بررسی شاخصههای طرح طبقهبندی وی خواهد پرداخت و در پی پاسخ به این سوال است که طبقهبندی وی دارای چه شاخصههایی بوده و چه تاثیری در جریان طبقهبندی علوم در تمدن اسلامی گذاشته است.