استادیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) ، alvirim@gmail.com
چکیده: (2094 مشاهده)
فلسفه تاریخ گرچه همانند بیشینه دانشهای بشری شواهد و حتی ریشههایی در دانشهای سنتی شرق مسلمان دارد، ولی بهعنوان یک شاخه معرفتی مستقل در غرب سامانیافته و سپس وارد سرزمینهای شرقی شده است. وضعیت کنونی دانش در ایران، اسلامی بهویژه با توجه به ضرورتها و زمینههای تحول در علوم انسانی، مجالی برای درانداختن طرحی نو در زمینه فلسفه تاریخ را فراهم آورده است. مقاله حاضر پس از مروری بر اهم مباحث دو شاخه اصلی فلسفه تاریخ، یعنی فلسفه نظری تاریخ و فلسفه انتقادی تاریخ، کاستیهای تقسیمبندی موجود را مورد توجه قرار داده و سپس پیشنهاد مستدل خود را برای بومیسازی مباحث فلسفه تاریخ متأثر از آموزههای دینی در پنج محور اصلی بدین شرح مطرح ساخته است: فلسفه فراتاریخ، فلسفه مجموعه رویدادهای تاریخی، فلسفه رویداد تاریخی، فلسفه علم تاریخ و فلسفه گزارشهای تاریخی.