1- دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه نیشابور ، Smrym5047@gmail.com 2- استادیار گروه پژوهش هنر دانشگاه نیشابور 3- مربی گروه نقاشی دانشگاه نیشابور
چکیده: (3104 مشاهده)
شمایل‌نگاری رسول خدا (ص) یکی از مهم‌ترین حوزه‌های هنر دینی است که در مکاتب‌نگارگری تاریخ‌میانه ایران کاربرد داشته‌‌است. این پژوهش قصد دارد ضمن شناسایی شاخص‌ترین شمایل‌نگاره‌های پیامبر در مکاتب نگارگری، به این پرسش پاسخ دهد: چه تحولات ریخت‌شناسانه‌ای در شمایل‌نگاری پیامبر(ص) در تاریخ میانه ایران به وقوع پیوسته است؟ روش تحقیق تحلیلی ـ تطبیقی، شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای ـ اسنادی و نمونه گیری این پژوهش را برترین شمایل‌های تاریخ‌میانه ایران که انتساب قطعی به دوره تاریخی مزبور و پیامبر اسلام داشته و کیفیت بصری و تنوع مضمونی مناسبی را دارا هستند، تشکیل می‌دهند. اغلب شمایل‌نگاره‌ها در ادوار نخستین تاریخ میانه، دارای اشتراکاتی همچون چهره‌های بدون نقاب، کاربرد هاله گرد دورسر، گزینه‌ی رنگی محدود، ساختار عمدتاً ایستا و ساده و خلوص و بی‌پیرایگی عناصر بصری هستند؛ لیکن از عصر ایلخانی به بعد از سادگی‌شان کاسته‌شده و به ترفندهای‌بصری ممتازی همچون دقت در جزییات، چهره نقاب‌دار، هاله آتشین، گزینه رنگی متنوع، جامگان فاخر، کشیدی اندام، پرداخت دقیق و ساختار پویا و منحنی، در اعصار تیموری و صفوی دست‌یافته‌اند.
Soleimani M, Farrokh Far F, Mahmoudi A. The Evolution of Iconography of the Holy Prophet Muhammad (PBUH) in the Schools of Miniature in the Middle History of Iran. - 2020; 11 (40) :33-66 URL: http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1299-fa.html
سلیمانی مریم، فرخ فر فرزانه، محمودی اکرم. سیر تحول شمایل‌نگاری رسول خدا (ص) در مکاتب نگارگری تاریخ میانه ایران. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 1399; 11 (40) :33-66
