۱- دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. ۲- استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران. (نویسنده مسئول) ، tarikh-2003@yahoo.com ۳- استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
چکیده: (۳۵۷۱ مشاهده)
با گسترش قلمرو اسلامی و فتح مناطقی از آسیا و شمال آفریقا در سده های اول و دوم هجری قمری و ورود بردگان و اسرا، بستر مناسبی برای کنیزداری جامعه عرب فراهم شد. گروهی از این کنیزان که از مولای خویش صاحب فرزند شدند، اُمّ ولد نامیده میشدند. پژوهش پیش رو درصدد است رویکرد افراد جامعه نسبت به اُمّ ولدها و نقش ائمه اطهار (ع) در ارتقاء منزلت اجتماعی آنها را مورد واکاوی قرار دهد. بدین منظور نوشتههای تاریخی و غیر تاریخی برای درک اجتماعی موضوع، مطالعه و سپس پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ارائه شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد در شرایطی که کنیزان و اُمّ ولدها در جامعهی عرب جایگاهی نداشتند و مورد تحقیر و تبعیض قرار میگرفتند، ائمه(ع) ضمن حمایت حقوقی از کنیزان، با آزاد کردن و انتخاب آنها به عنوان همسر، عملاً الگویی از رفتار درست و اسلامی را در چارچوب خانواده ارائه دادند و جایگاه و منزلت اُمِّ ولدها را به عنوان همسران و مادران فرزندان خود ارتقاء بخشیدند.
Daneshmand M, Delbari S, Raees Al-Sadat S H. Analysis of the Role of the Imams (AS) in Promoting the Social Status of the "Umm-E-Valad" With an Emphasis on the Mothers of Imams (AS). - 2021; 12 (43) :53-76 URL: http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1455-fa.html
دانشمند ملیحه، دلبری شهربانو، رئیس السادات سیدحسین. واکاوی نقش ائمه اطهار(ع) در ارتقاء منزلت اجتماعی «اُمّ ولدها» با تاکید بر مادران ائمه(ع). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. ۱۴۰۰; ۱۲ (۴۳) :۵۳-۷۶