1- استادیار گروه هنرهای اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز. (نویسنده مسئول) ، sh.shokrpour@tabriziau.ac.ir 2- دانشیار گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه کاشان. 3- دانشجوی دکتری رشته هنر اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
چکیده: (1774 مشاهده)
طبق نظریه انتقال فناوری زرین‌فام از شیشه روی سفال، تکنیک زرین‌فام در قرن دوم ق ابتدا توسط شیشه‌گران در مصر به کار گرفته شده و سپس این فناوری به‌تدریج از مصر به سوریه، عراق و ایران منتقل و توسط سفالگران عراقی در قرن سوم ق بر روی سفالینه‌ها انتقال داده شده است. از طرفی رساله «الدرّه المکنونه» تألیف جابر ابن حیان در قرن دوم ق نگاشته شده و مشتمل بر دستورالعمل‌های متعدد در خصوص زرین‌فام است. بنابراین در این پژوهش، به تحلیل نظریه فوق و تطبیق آن با رساله «الدرّه المکنونه» پرداخته خواهد شد. یافته‌ها نشان می‌دهد انتقال زرین‌فام از شیشه روی سفال هم‌راستا با دستورالعمل‌های رساله بوده، بدین معنا که فناوری زرین‌فام ابتدا توسط شیشه‌گران ابداع و سپس سفالگران نیز از آن الگوبرداری کرده‌اند. اما نتایج پژوهش و تحلیل تاریخی رساله، تطابق با نظریه فوق را در بُعد مکانی مورد تأیید قرار نمی‌دهد.
Shekarpour S, Akbari A, Mirshafiee S M. Analysis of the Theory of Transfer of Zarrinfam Technology from Glass to Pottery, based on the Treatise "Al-Durrah Al-Maknuna" and the first Available Historical Works. - 2022; 13 (46) :91-110 URL: http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1613-fa.html
شکرپور شهریار، اکبری عباس، میرشفیعی سید محمد. تحلیل نظریه انتقال فناوری زرین‌فام شیشه روی سفال بر مبنای رساله «الدرّه المکنونه» و نخستین آثار تاریخی موجود. تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 1401; 13 (46) :91-110
