1- دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، تهران، ایران.(نویسنده مسئول) ، farahmand@srbiau.ac.ir 2- استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، قزوین، ایران.
چکیده: (1650 مشاهده)
ابن خلدون مشهورترین مورخ مغربی است که با نگارش العبر، مهمترین اثر تاریخی مغرب اسلامی در قرن هشتم هجری را پدید آورد. این پژوهش پس از بررسی العبر، بدین سوال پاسخ می دهد که، تا چه اندازه اندیشه های ابن خلدون در مقدمه بر العبر تاثیر گذاشت و وجه تمایزالعبر با تواریخ عمومیِ مغرب در سده هشتم چیست؟ یافته‌ها نشان می‌دهد، ابن خلدونبهرغم اتّخاذ رویکرد نقّادانه به تاریخ در مقدمه، نظریات مطرح در آن را در العبر به کار نگرفت و صرفاً به ارجاع خواننده به مقدمه بسنده کرد؛ چه، مؤلّف در العبر در صددِ ارائه تاریخی تحلیلی نبوده و مقدمه را به‌مثابه ابزاری برای خوانندگان جهت نقد العبر و حوادث تاریخیتألیف کرد؛ این امر، به معنای کاستن از ارزش العبر نیست، بلکه کتاب از نظر نقد و ارزیابی منابعِ خود، تحلیلِ انتقادیِ روایات، اتخاذ شیوه تبارشناختی و بی توجهی به شیوه مرسوم سال‌شمار، استفاده از سکّه‌نگاشته‌ها، طغرانویسی‌ها، اسناد، مکاتباتو مشاهدات معاصران و توجه به زبانشناسی از تواریخِ عمومیِ مغربِ سده هشتم ممتاز است.
