1- دانشجوی دکتری مدرسی معارف، رشته تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران. (نویسنده مسئول) ، mohammad0386160562@gmail.com 2- دانشیار گروه تاریخ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). 3- استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی.
چکیده: (1438 مشاهده)
صلح امام حسن(ع) در جایگاه یکی از مهمترین کنشهای سیاسی معصومان(ع) در روایات و سخنان منقول و منتسب ایشان بازتاب یافته است. پژوهش حاضر باهدف تحلیل تاریخی روایات و سخنان اهلبیت(ع) درباره صلح امام حسن(ع) برپایه گزارشهای متون کهن (تا قرن پنجم هجری) بهروش تحلیلی- اسنادی تاریخی انجام شد و به این سؤال پاسخ داد که روایات و سخنان اهلبیت(ع) چه مراحل تاریخی دارد، بیانگر چه ابعاد و رویکردی در این موضوع بوده و چه دستاوردی در اینموضوع داشته است. نتایج بررسیها نشان داد که روایات و سخنان اهلبیت(ع) در مورد صلح امام حسن(ع) را میتوان در سه دسته تفکیک و دستهبندی نمود: روایات مروبوط به دوره پیش از صلح آن امام(ع)، هنگام صلح ایشان و روایاتی که مربوط به پس از صلح امام حسن(ع) است. روایاتی که در موضوعات پیش از صلح امام حسن(ع) بیان شده، به وقوع این رخداد اشاره دارد که میتواند افکار مخاطبان را برای مواجهه با آن مهیا کند. روایات هنگام صلح، شرایط، زمینهها و علل صلح را با رویکردی اثباتی تبیین نموده در جامعه مخاطب نوعی آگاهی و شناخت نسبی از این اقدام امام حسن(ع) ایجاد نموده است. روایات بعد از صلح امام حسن(ع) نشان میدهد که بهسبب قیام امام حسین(ع) که در دوره بعد از صلح امام حسن(ع) اتفاق افتاد، صلح ایشان شبهه و سؤالاتی ایجاد کرد که معصومین(ع) بهطور مشخص تا دوران امام صادق(ع)، به تبیین آن و اقناع مخاطبان در این مورد اهتمام داشته باشند.