1- دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی گرایش تاریخ و تمدن اسلامی (نویسنده مسئول) ، hashemizade9056@gmail.com 2- استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی، قم. 3- استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی، تهران. 4- استادیار گروه انقلاب اسلامی دانشگاه معارف اسلامی، قم.
چکیده: (620 مشاهده)
بی‌شک یکی از شرایط احیای تمدن اسلامی، تبیین صحیح رابطه دو بعد ملی و دینی هویت است و تبیین هر یک از رویکردهای متمایز فکری نسبت به هویت باستانی ایرانیان از مقدمات مهندسی فرهنگیِ این دو بُعد هویتی می‌باشد. پژوهش حاضر با روش تبیینی (علت‌یاب) و تفسیری-تفهّمی (معناکاو) به تبیین شاخصه‌های فکری و علل پیدایی نگرش باستان‌زدایی در ایرانِ عصر انقلاب اسلامی می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که: «اعتقاد به جعلی بودن نژاد آریایی، باور به نقش‌آفرینی فعال یهود در تحریف تاریخ ایران باستان، مناقشه در شخصیت کوروش، باور به شکوهمندی تمدن ایران قبل از هخامنشیان و انکار آن از هخامنشیان تا ظهور اسلام»، از شاخصه‌های فکری و همچنین «قوم‌گرایی، متعارض دیدن هویت باستانی با هویت اسلامی و عدم موفقیت در برقراری سازگاری بین این دو مقوله، سلطه طولانی جریان باستان‌پرستی قبل از انقلاب و ابتناء ماهوی رژیم پهلوی بر آن»، از علل پیدایی رویکرد باستان‌زدایی در عصر انقلاب اسلامی می‌باشد.
Hashemizadeh S H, Erfan A M, Bigdelu R, Siahpoosh A. The idea of de-antiquarianism in Iran during the era of the Islamic Revolution (Etymology and intellectual criterion). - 2024; 15 (54) :75-100 URL: http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1924-fa.html
هاشمی زاده سید حسین، عرفان امیرمحسن، بیگدلو رضا، سیاهپوش امیر. اندیشه باستان‌زدایی در ایران عصر انقلاب اسلامی (خاستگاه‌شناسی و شاخصه‌های فکری). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 1403; 15 (54) :75-100
