1- استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد. ، taherbabaei@um.ac.ir 2- دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد. 3- دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد.
چکیده: (59 مشاهده)
ناتوانی و ضعف حکومت عثمانی در سالهای پایانی حیاتش، سبب بروز آشفتگی در سرزمین گسترده و ناهمگون این حکومت شده بود. ورود عثمانیان به جنگ جهانی اول، به مشکلات آنان در سرزمینهای تابعه افزود و سبب نابسامانی هر چه بیشتر این مناطق شد. تهاجم قدرتهای اروپایی در کنار عدم فرمانبرداری مناطق به اصطلاح تابعه، عثمانیان را در تنگنا قرار داد که سرانجام آن، شکستهای مستمر و فروپاشی بود. عثمانیان در جنگ جهانی اول، پیروزیهایی نیز به دست آوردند که محدود به نبرد چَناققلعه و کوتالعماره بود. در محاصره نیروهای بریتانیا در کوتالعماره که از 6 دسامبر ۱۹۱۵ تا ۲۹ آوریل ۱۹۱۶م به طول انجامید و به اسارت نیروهای مهاجم منجر شد، گروههای متعددی فعال بودند که مهمترین آنها گروههای شیعی بودند. باتوجهبه توصیفی و تحلیلی بودن رویکرد پژوهش، تلاش شده است تا باتکیهبر شیوه کتابخانهای و مطالعه و بررسی منابع و پژوهشهای عربی و ترکی، به واکاوی نقش شیعیان در تحقق پیروزی بر نیروهای بریتانیا در کوتالعماره پرداخته شود. یافتههای پژوهش نشان داده است که شیعیان در سه زمینه اصلی صدور فتوا برای مقابله با نیروهای بریتانیا، حضور در جریان مبارزه و فرماندهی نیروهای نظامی و نیز حضور فعال قبایل و عشایر شیعی در تأمین نیروی انسانی سپاه عثمانیان نقشآفرینی کردهاند.