1- استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد. ، alikhani@ferdowsi.um.ac.ir 2- دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.
چکیده: (114 مشاهده)
مشارکت عمومی در دهههای پایانی قرن بیستم به یکی از اصول مهم گفتمان برنامهریزی در جهان تبدیل شده است. با وجود مبانی غنی از موضوعات اجتماعی در دین اسلام، تاکنون کمتر به جایگاه مشارکت شهروندان در مدیریت شهری پرداخته شده است. این مقاله با هدف واکاوی موضوع مشارکت در اسلام و نظرات اندیشمندان اسلامی، بهطور ویژه، نظرات علامه طباطبایی را مورد بررسی قرار داده است و با مقایسه تطبیقی نظرات اندیشمندان غربی و نظرات علامه، سعی در روشن نمودن این موضوع در بستر شهر اسلامی - ایرانی دارد. روش تحقیق، تحلیل تطبیقی بر مبنای سه سطح مشارکت شعاری، محدود و واقعی است. فرضیه اصلی پژوهش این است که نظریات علامه طباطبایی میتواند چارچوبی جامع برای مشارکت واقعی شهروندان ارائه دهد. نتایج نشان میدهد، آنچه اسلام بهعنوان مشارکت قبول دارد، نه مشارکتی از نوع شعاری و محدود، بلکه مشارکت واقعی است و نظرات علامه طباطبایی متناسب با سطوح بالای مشارکت، تنظیم شده است؛ یافتههای این پژوهش میتواند در طراحی سیاستهای مشارکتی و مدیریت شهری اسلامی مورد استفاده قرار گیرد.