استادیار گروه تاریخ تشیع، دانشکده الهیات، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. ، z.omidiyan@hsu.ac.ir
چکیده: (22 مشاهده)
امامت و مسائل مربوط به آن در قرون نخستین هجری، یکی از مهمترین بحثها و دغدغههای عالمان شیعی بوده است. ازاینرو، نوشتار حاضر در صدد است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، احادیث اسماعیلبنمهران (زنده در 224 ق) درباره آموزه امامت را مورد کنکاش قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که چه ارتباط و پیوندی میان مؤلفههای امامتِ ابنمهران با شرایط فرهنگی - عقیدتی زمانه وی وجود دارد؟ وی از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و از ارکان علمی امامیه در دوره خویش بوده است. با تحلیل احادیث امامت این عالم شیعی، میتوان به نقش وی در انتقالِ خوانش ناب ائمه(ع) از آموزه امامت و نقد جریانهای رایج زمانهاش پی برد.یافتههای این پژوهش نشان میدهد که ابنمهران، احادیث امامت خود را در رویارویی با سه جریان خلافت انتخابی، افضلیت خلفا و جریان مهدویت بازتاب دادهاست که این جریانها در صدد نشر و ترویج پندارههای ناصوابی درباره امامت در بافت فرهنگی - فکری جامعه آن دوران بودهاند. در واقع، اسماعیلبنمهران، در تقابل با جریانهای مذکور به اثبات حقانیت امامت دوازده امام با تأکید بر مؤلفههای نص امام، فضائل امامعلی(ع)، معجزات و کرامات امام، حجت الهی بودن ائمه، لزوم اطاعت از ائمه و غیبت امام دوازدهم(عج) پرداخته است.