1- استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی قم. و مدرس دروس معارف اسلامی (نویسنده مسئول) ، mohammadshahsanaiee@gmail.com 2- استاد گروه تاریخ اهل بیت (ع) مجتمع تاریخ و سیره و تمدن اسلامی وابسته به جامعه المصطفی العالمیه.
چکیده: (915 مشاهده)
نظریه «حجاب حداقلی» مبتنی بر نظریه «حداقلی فرمان الهی» بر آن است که قبح اخلاقی عدم پوشش اسلامی را بکاهد. تأخیر در نزول آیات مربوط به حجاب، طواف عریان، نحوه پوشش حاجیان در مناسک حج، برهنگی اصحاب صُفّه و عدم واکنش شریعت اسلام نسبت به برهنگی از ادله مدافعان این دیدگاه است. این پژوهش به روش تحلیل انتقادی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای ازجمله آثار بنایی و بیانی صاحبان این نظر، به بررسی و ردّ دلایل ایشان پرداخته است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که برهنگی اعمّ از برهنگی کامل و برهنگی سر و گردن و موی بانوان، قبیح بوده و واکنش قرآن کریم و رسول خدا| را به‌دنبال داشته است. در سال‌های آغازین رسالت و در آیات مکی، قرآن نسبت به برهنگی‌های کامل موردی، واکنش نشان داد و آن را حرام اعلام کرد و جهت رفع نواقص پوشش بانوان ( پوشش بدن و حجم محاسن) نیز آیات 31 نور و 59 احزاب نازل گردید. به‌نظر می‌رسد، ارتباط میان قبح برهنگی سر و گردن و موی بانوان و بی‌حیایی از نوع «عموم و خصوص من وجه» است و نه «عموم و خصوص مطلق»؛ بدین معنا که تنها برخی از بانوانی که با آگاهی به حکم شریعت و قباحت آن به کشف مو و گردن و سر مبادرت می‌نمایند، متصف به بی‌حیایی می‌گردند و کسانی که این عملشان از روی آگاهی و ... نیست به بی‌حیایی متصف نمی‌گردند.
Shah Sanai M R, Safari Forushani N. A critical study of the claim that head and neck nudity was not distasteful in the days of the Prophet
(Based on Quranic foundations and historical evidence). - 2023; 14 (53) :95-116 URL: http://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1946-fa.html
شاه سنائی محمدرضا، صفری فروشانی نعمت‌الله. بررسی انتقادی ادعای عدم ناپسندی برهنگی سر و گردن در روزگار پیامبر صلّی الله علیه و آله (با تکیه بر مبانی قرآن شناختی و شواهد تاریخی). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. 1402; 14 (53) :95-116
